Conflicten op het werk

Een arbeidsconflict kan je leven grondig verpesten. Hoe is het zo ver gekomen en vooral: wat kun je eraan doen? Conflicten op het werk zijn bijzonder lastig te beheersen en lopen gauw uit de hand. Per jaar worden vele tienduizenden arbeidsovereenkomsten met ruzie beëindigd.

Collega’s

Naast conflicten met je baas kunnen er ook conflicten met collega’s ontstaan. Of misschien zijn die wel de aanleiding. Dit soort conflicten kan snel uit de hand lopen en één of beide partijen loopt het risico als ‘ruziezoeker’ te worden neergezet. En ruziezoekers krijgen zelden veel waardering …

Het ontstaan van een conflict

Conflicten ontstaan nooit zomaar. Gevoelens van onbehagen zijn vaak al sluimerend aanwezig, maar er is een concrete gebeurtenis nodig om een conflict aan te wakkeren. Meningen lopen uiteen, er is discussie, al zullen in de beginfase betrokkenen de goede relatie nog willen behouden. Geleidelijk aan gaan standpunten zich verharden. Je merkt dat je baas minder inschikkelijk wordt en zelf heb je ook steeds minder de neiging om water in de wijn te doen. Partijen zoeken vaak bondgenoten die hun gelijk bevestigen waardoor ze niet meer terug kunnen. Het conflict verschuift van het feitelijke onderwerp naar de persoon. Alle mogelijke argumenten worden erbij gehaald om het eigen gelijk te bevestigen waardoor het conflict escaleert. Ten slotte is men alleen nog gericht op het “winnen” ten koste van de ander. Geen van beide partijen zal nog gericht zijn op het vinden van een oplossing. Er is geen middenweg meer en een oplossing van het conflict is verder weg dan ooit.

Wat nu?

Wanneer een conflict eenmaal uit de hand gelopen is, zal de leidinggevende of werkgever meestal van de werknemer af willen. Als werknemer kun je je nu het beste afvragen wat je eigenlijk wilt en wat in de gegeven situatie de opties zijn. Is er nog een weg terug? En als die er is, hoeveel schade heb je door het conflict opgelopen? Wanneer je voor jezelf de balans hebt opgemaakt kun je kijken hoe je het beste kunt handelen. Vraag advies, liefst uiteraard aan mensen die niet bij het conflict betrokken zijn.

• Kun je het conflict nog smoren? Wil je dat? Waarmee is je belang meer gediend? In de oude situatie verder gaan of bij een nieuwe werkgever je loopbaan voortzetten? Als je het conflict wilt smoren vraag je dan af hoe je terug kunt naar een eerdere fase in het conflict, toen het probleem nog bespreekbaar en wellicht oplosbaar was.
• Als je er samen niet uitkomt, is mediation een mogelijkheid? Onthoud dat een (goede) mediator geen partij kiest, maar beide partijen moeten wel volledig overtuigd zijn van de onafhankelijkheid van de mediator om enige kans van slagen te hebben
• Als het conflict onoplosbaar is, hoe houd je voor jezelf de schade beperkt? Bedenk hierbij dat bij een conflict de werkgever vrijwel altijd de sterkere partij is. Maar je moet wel verder. Hoe behoud je een goede naam in je branche, bij je klanten en vooral: hoe zorg je dat je niet verbitterd achter blijft?

Mocht een werkgever van je af willen, dan zal hij op enig moment ontslag aan de orde stellen. Lees in dat geval deze pagina over onvrijwillig ontslag.

Wie kun je raadplegen?

Wanneer je in een conflictsituatie zit, zul je behoefte hebben aan goede raad. Het is belangrijk je hoofd koel te houden en de situatie goed te blijven overzien. Vraag advies aan onafhankelijke personen, zoals de bedrijfsarts of de vakbond. Neem pas contact op met een jurist als het conflict echt niet meer te keren is. De andere partij zal op de inschakeling van een jurist waarschijnlijk met gelijke middelen reageren en dat is vrijwel altijd ontslag van de werknemer het onafwendbare gevolg.

Tijdens het conflict kun je een aantal dingen doen om de situatie voor jezelf het beste te laten uitpakken. Ze zijn niet allemaal makkelijk en garanderen geen van alle een positieve uitkomst. Je weet immers meestal niet wat de agenda van de andere partij is, maar probeer in elk geval de volgende regels in acht te nemen.

• Neem geen initiatieven die het conflict kunnen verergeren
• Verspreid geen roddel en achterklap, neem geen wraak (zeker niet als eerste)
• Teken niet voor negatieve reprimandes, ambtsberichten of beoordelingen; die zijn vaak een opmaak naar ontslag en kunnen je later lelijk voor de voeten lopen
• Blijf altijd gewoon naar je werk komen, meld je niet ziek tenzij er echt niets meer te redden is (zelfs dan alleen in overleg met je jurist of andere adviseur)

Het is vast niet gemakkelijk deze tips in acht te nemen. In sommige fasen van het conflict lijkt het alsof de hele wereld tegen je is. Collega’s die je vrienden waren kunnen zich ineens heel anders gaan gedragen om hun eigen hachje te redden. (Werken aan) je mentale weerbaarheid is een van de belangrijkste dingen die je tijdens en na een conflict in de gaten moet houden.

Lees meer over werk: